S T A T E M E N T
Op vrijdagmorgen 25 februari 2022 om 09.00 uur kwam het radionieuws op Radio 5 met het bericht naar buiten dat dirigent Valéry Gergiev in New York is geschorst om een aantal concerten te dirigeren in verband met zijn openlijke steun voor zijn vriend Poetin.
Valéry Gergiev was in het verleden een gevierd chef dirigent van het Rotterdams Philharmonisch Orkest en hij is thans eredirigent. Ook dirigeert hij ieder jaar nog concerten op het Gergiev Festival. Dit festival is naar hem vernoemd. Gesteld kan worden is dat het Gergiev Festival het paradepaardje is van het Rotterdams Philharmonisch Orkest, want het wordt altijd zeer goed bezocht.
De Russische leider Poetin is donderdag 24 februari 2022 de zelfstandige, onafhankelijke staat Oekraïne binnengevallen om, wat Poetin zelf noemt, Oekraïne te bevrijden van, onder andere, nazipraktijken. Poetin dreigt nu zelfs met een kernwapenaanval. Aangezien de president van Oekraïne, Zelensky, van joodse afkomst is, zijn de uitspraken van Poetin om het land binnen te vallen, van zeer beledigende aard.
De Europese Unie heeft inmiddels zware sancties ingesteld om Poetin te laten weten dat een land niet zomaar een ander land kan binnenvallen. Ook Zwitserland, de VS, Canada, Japan en een aantal Aziatische landen hebben de Russische inval sterk afgekeurd.
Het radiobericht dat vrijdag 25-02-2022 het nieuws wereldkundig maakte over het feit dat Gergiev een persoonlijke vriend van Poetin is en dat hij daarom in New York geen concerten meer mocht dirigeren, heb ik diezelfde morgen nog doorgestuurd naar het Rotterdams Philharmonisch Orkest. In het bericht heb ik mijn geschoktheid verwoord, evenals het feit dat ik niet meer onbevangen kan luisteren naar concerten van het RphO als Gergiev als eredirigent en dirigent van het Gergiev Festival zal aanblijven.
Het Rotterdams Philharmonisch Orkest heeft inmiddels een persbericht uitgevaardigd. Het orkest stelt in het bericht onder meer: "In het geval dat Valéry Gergiev niet openlijk afstand neemt van het handelen van president Poetin in Oekraïne, zien wij ons genoodzaakt de concerten met hem te annuleren. Ook zal het Gergiev Festival in september dan geen doorgang vinden".
De zin "In het geval dat Valéry Gergiev niet openlijk afstand neemt van het handelen van president Poetin in Oekraïne, zien wij ons genoodzaakt de concerten met hem te annuleren" vind ik nogal afwachtend. Want Gergiev zegt namelijk: "Putin is cleverer than most". Deze duidelijke, niet voor misverstand vatbare uitspraak van Gergiev, alsmede het feit dat de dirigent in New York is geschorst vanwege zijn vriendschap met Poetin, toont aan dat de vriendschap tussen Gergiev en Poetin diep zit, dus standvastig. Gergiev heeft klip en klaar blijk gegeven niet openlijk afstand te doen van Poetin. Waarom wacht het RphO dan af?
Het Rotterdams Philharmonisch Orkest heeft thans Lahav Shani als chef dirigent. Hij is van joodse afkomst. De orkestleider geniet een grote reputatie als dirigent en concertpianist. Hij is geliefd bij het orkest en bij de concertgangers. Het is daarom van groot belang dat het RphO aan Shani een veilige werkplek blijft bieden. Connecties van het RphO met een eredirigent die bevriend is met een agressieve, oorlogszuchtige wereldleider als Poetin die zich inlaat met motieven als 'nazi praktijken' om een autonoom land binnen te vallen waarvan de leider van joodse afkomst is, zal zeer negatieve gevolgen hebben voor de goede naam en faam van het RphO. Het zal de werkplek van Lahav onveiliger maken en concertbezoekers zullen zich van het orkest afkeren. Ik hoop dat het RphO zich vanaf het eerste moment onvoorwaardelijk uitspreekt tegen de samenwerking met Gergiev op grond van de innige vriendschap die Gergiev voelt voor een oorlogszuchtige tiran die de wereld de vernieling in helpt.
Wij, concertgangers, slaan een beschermende mantel om Lahav heen, want wij accepteren het niet dat zijn werkplek onveilig wordt door een collega die innige banden heeft met een oorlogszuchtige leider die een autonoom land met een president van joodse komaf aanvalt en die 'nazipraktijken' als motief hanteert om een land binnen te vallen.
NASCHRIFT. Het is dinsdagmiddag, 01-03-2022. Dagblad De Telegraaf meldt dat het Rotterdams Philharmonisch Orkest de banden met eredirigent Gergiev volledig verbreekt en dat ook het Gergiev Festival permanent wordt opgeheven met onmiddellijke ingang. De Telegraaf meldt op 1 maart 2022: "Rotterdams Philharmonisch Orkest breekt met Russische dirigent Valéry Gergiev. Het Rotterdams Philharmonisch Orkest en het bestuur van Rotterdam Philharnonic Festivals willen niet meer werken met de Russische dirigent Valéry Gergiev, omdat hij geen afstand neemt van de inval in Oekraïne. Daarmee komt een einde aan een intense samenwerking van tientallen jaren. Het Gergiev Festival in september zal ook niet doorgaan. Rotterdam Philharmonic Festivals is de organisator van dit festival. De organisaties lieten vrijdag al weten 'met ontzetting' kennis te hebben genomen van de Russische inval in Oekraïne en een duidelijk signaal hiertegen van Gergiev (68) te verwachten. Nam hij niet op korte termijn afstand, dan kwam hij in Rotterdam niet meer op de bok, zo klonk het. Ook orkesten, producenten en zalen in andere landen worstelden inmiddels al met de dirigent, die banden zou onderhouden met Poetin, of zegden al samenwerkingen op. Directeur George Wiegel van het Rotterdams Phil zei dat er altijd 'in muzikaal opzicht tot grote tevredenheid' met Gergiev is gewerkt, maar de inval in Oekraïne is de twee organisaties 'te heftig' is om twijfel te laten bestaan over het standpunt erover van Gergiev. Het Münchner Philharmoniker orkest heeft de Russische chef-dirigent Valeri Gergiev ook dinsdag ontslagen vanwege zijn vriendschap met Poetin en omdat hij weigerde afstand te nemen van de Russische inval in Oekraïne. De Rus had een ultimatum gekregen om zich voor maandagavond uit te spreken tegen de Russische agressie in Oekraïne, maar liet niks horen. Gergiev kwam in 2014 ook al in opspraak, toen hij samen met andere kunstenaars een petitie ondertekende voor de annexatie van het Oekraïense schiereiland de Krim door Rusland. Toch werd hij in 2015 aangesteld in München als chef-dirigent".
************
Ook het Algemeen Dagblad heeft vandaag, 1 maart 2022, ongeveer in dezelfde bewoordingen verslag gedaan over het feit dat het Rotterdams Philharmonisch Orkest de banden met Gergiev radicaal verbroken heeft vanwege zijn vriendschap met Poetin.
************
En op Teletekst, NOS-TT, p. 110, dinsdag 01 maart 2022, verscheen het volgende bericht: "Orkest Rotterdam breekt met Gergiev. Het Rotterdams Philharmonisch Orkest breekt met de wereldberoemde dirigent Valeri Gergiev, die in het verleden chef-dirigent was van het orkest. Eerder eiste het RphO al van de Rus dat hij zich op korte termijn zou uitspreken tegen de oorlog in Oekraïne. Het orkest had gisteravond een gesprek met Gergiev, waarna het constateerde dat 'de kloof onoverbrugbaar' was. Daarom wordt de samenwerking beëindigd. De concerten met hem worden geannuleerd, ook in de NTR ZaterdagMatinee, en het Gergiev Festival houdt op te bestaan. Het RphO noemt dat 'vanuit muzikaal oogpunt pijnlijk; , maar onvermijdelijk"
***********
Nog een persoonlijke noot van mij: ik ben blij met het feit dat het RphO de banden met Gergiev nu toch radicaal verbroken heeft. De situatie is daardoor zuiver gebleven, waardoor de concertgangers onbeschroomd van de concerten kunnen blijven genieten. Voor Lahav Shani blijft de werkplek veilig. En wat Gergiev betreft: hij is 68 jaar, dus hij kan nu eindelijk van zijn pensioen genieten! Hij mag wat mij betreft verder Poetin gaan vermaken in het Kremlin! En het Rotterdams Philharmonisch Orkest? Die moet op zoek naar een nieuw festival! Ik heb wel een ideetje: het Sibelius Festival weer uit de kast halen! Van het Sibelius Festival heb ik in ieder geval drie/vier jaar geleden heel erg genoten! En ik ben vast niet de enige die dat vind!
