ARTROSE GEZOND CAFE, 01-10-2025.

Vandaag vond het Artrose Gezond Café (AGC) plaats in Van der Valk hotel restaurant tegenover Blijdorp in Rotterdam. Het had een feestelijk tintje doordat het evenement vandaag voor de VIJFDE keer werd georganiseerd. De organisatie was in handen van het Erasmus MC. 

Initiatiefnemer van het Artrose Gezond Café en senior onderzoeker bij de afdeling Huisartsengeneeskunde van het Erasmus MC isDiewke Schiphof. Zij opende de bijeenkomst met een overzicht hoe het AGC is ontstaan en hoe het zich heeft uitgebreid. 

Het begon in 2019 als een informatie platform met een website, bijeenkomsten, ervaringsdeskundigen, nieuwsbrieven en vragenlijsten.

Het breidde zich in de jaren daarna gestaag uit, wel met de kanttekening dat er een periode van coronacrisis was waarin het leven buitenshuis soms zeer beperkt mogelijk was. 

In de jaren 2023 en 2024 werden uitgebreide bijeenkomsten georganiseerd voor patiënten met artrose. Deze patiënten zijn allen op hun geheel eigen wijze ervaringsdeskundigen. De wisselwerking tussen hen en de behandelaars in de ziekenhuizen werd steeds intensiever. Patiënten met de aandoening vertelden waar zij tegenaan liepen en wilden antwoord hebben over diverse facetten van artrose. De artsen en wetenschappers wilden weten waar de patiënten behoefte aan hadden, zoals informatie en kennis, onderzoeken . . . .

Na het duidelijke en overzichtelijke verslag van Dieuwke over het ontstaan en de uitbreiding van het AGC kwam professor dr. Sita Bierma - Zeinstra aan het woord. Zij was vandaag de dagvoorzitter. 

Sita is een autoriteit op het gebied van onderzoek van artrose. Zij is hoogleraar Huisartsengeneeskunde van het Erasmus MC en leidt een grote onderzoeksgroep die zich richt op het begrijpen, voorkomen en behandelen van artrose. Zij heeft meer dan 600 wetenschappelijke publicaties op haar naam staan. 

Regelmatig begeleidt zij jonge artsen die promoveren op een onderwerp dat met artrose verband houdt. 

Leuk detail is trouwens dat promoties openbaar zijn, dus iedereen mag als toehoorder een promotie bijwonen. Het Erasmus MC vermeldt op haar website altijd alle komende promoties. 

Vandaag vertelde Sita over de situatie waar we nu staan over artrose in medisch opzicht en waar we naar toe gaan.

Het aantal mensen dat met artrose wordt gediagnostiseerd is in een periode van 25 jaar VERDUBBELD. Zorgwekkend!

Er bestaat heden ten dage nog steeds geen 'wonderpil' om artrose te genezen. De behandeling is uitsluitend symptomatisch: educatie, hulpmiddelen, afvallen als je te zwaar bent, pijnstilling zoals paracetamol, NSAID, verwijzing naar de reumatoloog.

Dat er nog steeds geen 'wonderpil' is, komt door een heel scala van factoren. Artrose is een aandoening waarbij veel meer komt kijken dan alleen maar een laagje kraakbeen dat verdwijnt. Men heeft nog steeds niet goed in beeld in welke gedaante artrose zich precies bij patiënten uit, en waarom de ene patiënt knie artrose krijgt en een andere patiëntde aandoening krijgt in een ander lichaamsdeel. De subgroepen van artrose (zoals bijvoorbeeld erfelijke factoren, trauma zoals een val; mechanische factoren (langdurige, repeterende bewegingen) zijn heel verschillend van aard en er zijn nog steeds geen duidelijke criteria voor herkenning van subgroepen. Ook het ontstaanmecanisme is niet volledig duidelijk. Hier is nog heel veel werk te verzetten door de wetenschappers!

Een andere moeilijkheid is dat artrose een langzaam proces is en dat de klachten vaak fluctureren. Er bestaan nog geen gevoelige meetinstrumenten om behandeleffecten goed te meten. Vroeg ingrijpen is waarschijnlijk beter, maar dan zijn de effecten weer moeilijker te meten (nog moeilijker te meten dan daarvoor).

Nieuwe geneesmiddelen, zoals pijnstillers, komen soms op de markt, maar dat is een heel nauwkeurig en langdurig proces. Geneesmiddelen moeten 'uitgevonden' worden; ze moeten 'uitgeprobeerd' worden; daarna moeten ze worden goedgekeurd door de EMA of de FDA. Daarna pas kan het Zorginstituut Nederland de minister van Volksgezondheid adviseren welke behandelingen vergoed mogen worden in het basispakket. 

Er wordt gekeken of het nieuwe middel effect heeft op de röntgenfoto EN op de klachten (ja, allebei!). En of het nieuwe middel effect sorteert ten opzichte van de placebo behandeling. En of het middel een gewrichtsvervanging kan voorkomen. De baten moeten hoger zijn dan de bijwerkingen. En het Zorginstituut houdt ook bij of het middel effectief is wat betreft de kosten: is het middel slechts een KLEIN BEETJE effectief, dan zal het minder gauw op de markt komen dan wanneer het middel HEEL ERG effectief is.

De ontwikkeling van een medicijn begint in een laboratorium. Vervolgens wordt er klinisch onderzoek gedaan, daarna komt de periode van registratie en vergoeding en met alle fases die daarna nog komen, kan een nieuw medicijn meestal pas na ACHT JAAR op de markt komen. Daar gaat dus heel veel tijd over heen!

De focus ligt niet alleen maar op NIEUWE medicijnen. Soms worden bestaande medicijnen ingezet waarvan de bijwerkingen een gunstig effect hebben op een andere aandoening. Zoals colchinine, een middel tegen jicht dat soms ook tegen artrose wordt ingezet.

Ook worden andere behandelingsmethoden toegepast. Mechanisch zoals belasting veranderen. Of voeding tegen ontsteking.

De artsen en wetenschappers zitten niet stil! Zij zijn constant in de weer om te proberen nieuwe behandelingen te testen, maar dat vergt veel tijd! 

En geduld bij de patiënten - wat soms moeilijk voor hen op te brengen is, want zij hebben vaak veel pijn en kunnen tot hun verdriet soms bepaalde dingen niet meer doen die ze eerder altijd met plezier deden. 

Na de uiteenzetting van professor Bierma was er een workshop over comorbiditeit en artrose. De workshop werd gehouden door Jos Runhaar, senior onderzoeker bij de afdeling Huisartsgeneeskunde van het Erasmus MC en Patrick Krastman, huisarts met specialisatie op het gebied van aandoeningen van het bewegingsapparaat. 

Tijdens deze workshop werd ingegaan op de wisselwerking van artrose op andere aandoeningen (zoals obesitas, hartaandoeningen, ) of vice versa. 

Artrose kan leiden tot obesitas, maar obesitas kan ook leiden tot artrose! 

Dit komt veel voor en hier is wellicht winst te behalen in de behandeling van artrose. Want als de obese patiënt bijvoorbeeld een aantal kilo's afvalt, dan komt er minder druk op heup of knie, waardoor de pijn minder wordt. En hartklachten kunnen worden behandeld, waardoor de artroseklachten wellicht ook minder ernstig worden.

Na deze workshop volgde een tweede workshop over poly-artrose. Soms zijn er mensen met meerdere vormen van artrose, bijvoorbeeld gelijktijdig knie artrose en vinger artrose. Er is nog niet zo heel veel onderzoek gedaan naar het gelijktijdig verschijnen van meerdere vormen van artrose bij dezelfde persoon. Reden genoeg om in kleine groepjes in discussie te gaan en vragen op te stellen op het gebied van waarom dat zo is, de behandeling, de comorbiditeit en voeding. Onze vragen worden meegenomen bij verder onderzoek bij het Erasmus MC.

Na deze leerzame dag volgde nog een gezellig samen zijn onder genot van een drankje en een lekker hapje. Er waren wat zoete hapjes zoals bonbons en kleine donutten, maar ook veel groente -  en fruit snacks. Heerlijk!

Organisatie en sprekers: heel hartelijk dank voor jullie inzet en voor jullie duidelijke informatie.