BOEKBESPREKING: MARIANNE FREDRIKSSON, DE KINDEREN VAN HET  PARADIJS, 19 december 2021.

Vandaag is het een week voor Kerstmis. We zitten sinds vanmorgen 5 uur weer voor minstens een maand in totale lockdown door de dreiging van het Omicron corona virus.

Er zijn daardoor dus beduidend minder uitjes waaraan ik kan deelnemen. Dat neemt niet weg dat ik jullie af en toe meeneem op een 'virtueel' uitje! Want virtuele uitjes zijn door Mark, Hugo en Jaap gelukkig nog steeds niet verboden!

Met het oog op het naderende kerstfeest (feest?: wat heet in deze coronatijd. . . .), neem ik jullie vandaag mee naar het boek De kinderen van het paradijs van de Zweedse schrijfster Marianne Fredriksson.

Het boek is een trilogie: Het boek Eva. Het boek Kaïn, en Norea, dochter van Eva, en is in de Nederlandse vertaling verschenen bij uitgeverij De Geus. Anna Ruighaver heeft het werk uit het Zweeds vertaald. 

Het is een prachtig, zeer spannend geschreven werk. Je leest het in één adem uit. Marianne Fredriksson maakt de personen in haar werk zeer levendig. Het is alsof je bij ze bent. De personen zijn van vlees en bloed, heel menselijk - vol emoties. Tegelijkertijd plaatst zij de personen in hun eigen tijd: Eva en Adam slapen in een grot; kruisvaarders trekken rond te paard en op een ezel of worden vervoerd in een draagstoel. Er zijn vele tempels waar priesters en priesteressen (ja, vrouwen!) aan zijn verbonden, zoals Norea, de dochter van Eva. 

Christelijke motieven lopen door het werk heen, zoals het Goed en het Kwaad, de geestelijke en lichamelijke Dood en het Lijden. 

Ook zien we mythische aspecten. Dieren, zoals de wezel en de adelaar, komen veelvuldig voor.

Norea, dochter van Eva, kan in het verborgene en in de toekomst kijken. Ze is helderziend: ze ziet personen als beeld voor ogen. Zo ziet zij bijvoorbeeld haar gestorven broer Kaïn, die lang voor haar geboorte zelfmoord pleegde, omdat hij zwaarmoedig was door schuldgevoelens over het feit dat hij zijn broer Abel had vermoord. Zij ziet zijn moedervlek in zijn nek. Deze helderziende eigenschap maakt haar uniek en tegelijkertijd eenzaam en kwetsbaar, want ze wordt het slachtoffer van een verkrachter - een gebeurtenis die veel impact heeft op haar verdere leven en huwelijk zonder kinderen. Haar moeder Eva ziet zich weerspiegeld in haar dochter en wil dat Norea een normale jeugd heeft. Door die helderziende eigenschappen van haar dochter lukt dat niet. Eva moet dit feit onder ogen zien en accepteren. 

Het gnostische denken vinden we dus terug bij het helderzienende vermogen van Norea. 

De Stichting Rozenhuis, platform van gnostiek hermetisch denken, geeft een mooie definitie van gnostisch denken: 'Gnosis is kennis, weten, doorgronden. Het is kennis van binnen, en kennis van jezelf. Een soort samenvatting van de oerwijsheid in je, die je laat zien hoe je leven nu is, en wijst naar een ander, oorspronkelijker vorm van leven, denken, voelen. Valentinus, een belangrijke gnosticus uit de oudheid zegt het zo: "Gnosis is wat ons vrij maakt, de kennis van wie wij waren en wat wij geworden zijn, waar wij waren en waarin wij geworpen werden, waarheen wij gaan en waarvan wij verlost worden, wat geboorte is en wat wedergeboorte".'

Door haar zienende vermogen is Norea in staat om anderen te doorgronden en hen daardoor te waarschuwen voor naderend onheil en tegelijkertijd zichzelf te beschermen. Om een voorbeeld te geven: het Nodsvolk, waar Norea deel van uit maakt, wordt bedreigd door de stam van Uruk met leider Sharur. Deze Sharur kwam bij Norea als priesteres in haar tempel op consult, omdat hij het Nodsvolk wilde annexeren, want hij wilde haar als vrouw hebben. Ze liet hem vertellen over zijn ziekte en 'zag' alleen maar heel veel geweld, moord en wreedheid, en daardoor eenzaamheid en doodsangst bij hem. Maar tegelijkertijd had ze met 'echte', fysieke ogen gezien dat zijn zoon hem bij het ontbijt wilde vergiftigen. Ze richtte haar adelaarsblik op hem en vond geen oorzaak voor zijn ziekte. Ze vertelde dat zijn zoon hem wilde vergiftigen met poeder in een drankje - bij het ontbijt. Zij maande hem tot voorzichtigheid en liet hem vertrekken. Hij was zó verbaasd door haar zienswijze, dat hij inderdaad heel snel vertrok en het Nodsvolk verder met rust liet.  

In Het Boek Eva lezen we hoe Eva op reis gaat om de moord op Abel door zijn broer Kaïn te verwerken en tot een soort vergiffenis komt. 

In Het Boek Kaïn ervaren we hoe Kaïn gedurende zijn leven wordt verteerd door schuldgevoelens nadat hij zijn broer Abel had vermoord. Hij wordt succesvol leider van het Nods volk, heeft een goed en vruchtbaar huwelijk, maar wordt uiteindelijk toch het slachtoffer van zijn eigen schuldgevoelens (Kaïn pleegt zelfmoord). 

Ik heb genoten van dit mooie werk. Het heeft me vele uren leesplezier verschaft. Marianne Fredriksson heeft een grote kennis van de Bijbelse oudheid. Ze maakt de Bijbelse figuren levendig voor ons. 

IK WENS JULLIE EEN FIJN KERSTFEEST, MAAK ER WAT VAN ONDANKS DE CORONA, EN BLIJF VOORAL GEZOND! 

Voor het nieuwe jaar 2022 begint meld ik mij nog wel een keertje met een nieuw 'uitjes' - verslag! 

Tot de volgende keer!