Studium Generale, Rethinking the city. Conference Erasme/Descartes, Erasmus Universiteit - Woudenstein, 19-11-2021.

Vandaag was ik toehoorder bij de bovengenoemde Studium Generale. Het onderwerp luidde: Rethinking the city, of te wel Een nieuw perspectief voor de stad. Thema van deze 19de Erasmus-Descartes conferentie was: de toekomst van stedelijke vernieuwing, regeneratie en transformatie. 

We werden verwelkomd met koffie/thee en een Frans croissantje/chocoladebroodje naar keuze.

Daarna begon de eigenlijke conferentie. In twee panels werd gediscussieerd over bovengenoemd onderwerp door jonge talenten op het gebied van bouwen, zoals architecten. 

Onder leiding van de Belgische moderator, Lionel Devlieger, en in de aanwezigheid van de Franse ambassadeur voor Nederland, Luis Vassy:

en de Nederlandse Ambassadeur voor Frankrijk, Pieter de Gooijer:

vonden twee paneldiscussies plaats. Maar eerst kwam de Rotterdamse Burgemeester, Achmed Aboutaleb aan het woord via een videoverbinding.

Aboutaleb is burgemeester van een grote stad die tijdens de Tweede Wereldoorlog grotendeels is verwoest en die momenteel een enorme stedelijke ontwikkeling doormaakt wat bouwen betreft. Gezien de energietransitie en de klimaatdoelstellingen timmert Rotterdam hard aan de weg. Vlak na de oorlog zijn veel arbeiderswoningen (zo'n 35.000 woningen) gebouwd die nog steeds bestaan maar onderhands, 70/75 jaar na de oorlog, in slechte staat zijn geraakt. Deze woningen worden thans gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw volgens de huidige duurzaamheidseisen. Het slopen van de oude woningen betekent tegelijkertijd veel bouwafval. En dat is duur! Veel 'puin' kan echter worden gerecycled, het zogenaamde 'milieuvriendelijk slopen'. Aboutaleb benadrukt tegelijkertijd dat aan bouwen met geheel nieuwe materialen ook een prijskaartje zit!

Na de toespraak van Aboutaleb volgde de eerste paneldiscussie. De panelleden spraken over het onderwerp Sloop en hergebruik. Achter de tafel stelden jonge bouwtalenten zich voor: Morgan Moinet,(oprichter van Remix), Cécile Marzorati ( architect van Bellastock), Jan Jongert (oprichter van Superuse) en Hélène Schwoerer (afdelingshoofd Paris Habitat).

Het was een interessante discussie tussen de Nederlandse en Franse panelleden, ieder vanuit zijn eigen optiek, bevlogenheid en gedrevenheid om op korte termijn een oplossing te zoeken naar de verduurzaming van gebouwen om te wonen en te werken en om de uitputting van de aarde te beperken. Er zijn onderling verschillen in benadering, maar men is over het algemeen sterk doordrongen van het feit dat een circulaire economie een absolute must is. Jan Jongert noemt onder andere "Blue City", het voormalige Tropicana in Rotterdam. Daar wordt geëxperimenteerd met circulaire bouw, of beter gezegd: het bestaande gebouw wordt gemodelleerd tot een nieuw gebouw maar met bestaande materialen. Ook op het Eiland van Brienenoord staat zo'n gebouw. 

De circulaire economie, waarbij bestaand materiaal wordt hergebruikt voor de bouw van een nieuw gebouw, vraagt een ommekeer in het denken bij architecten, slopers, politici, de inwoners van een land.

Er moet worden nagedacht over de kosten die het met zich meebrengt. Politici moeten overtuigd worden dat een bepaald, nieuw, bouwproject ook ECHT duurzaam is. 

Die omslag van denken moet in een versneld tempo plaatsvinden, willen we de aarde redden van de ondergang. Dat is een hele uitdaging! Daarom is deze conferentie zo belangrijk! En daarom is het zo goed dat Fransen en Nederlanders SAMEN op deze bijeenkomst hun creatieve ideeën uitwisselen! 

Na deze paneldiscussie was het een kwartiertje pauze met koffie, thee en een lekker mini lekkernijtje. 

Daarna volgde de tweede paneldiscussie, met als onderwerp: "Innovatie, certificering en nieuwe materialen". Aan het woord kwamen Béatrice Mariolle (Universitaire Leerstoel, Ecole Nationale d'Architecture  et du Paysage de Lille), Arjen Ketting (Senior Asssociate MVRDV), Ad Straub (Universitair Hoofddocent TU Delft), Sylvain Laurençeau (Hoofd Circulaire Economique et Centre Scientifique et Technique du Bâtiment).

Ze vertelden, ieder voor zich, over hun eigen projecten. Ik noem hier even Ad Straub als voorbeeld. Hij is de architect die recentelijk het Depot van Museum Boijmans-van Beuningen heeft gebouwd. Het Depot is het enorme ronde, spiegelende glazen gebouw met bomen en struiken boven op het dakterras. Het gebouw heeft een bijnaam: De Pot. Ab Straub legde uit dat het geraamde van dit gebouw weliswaar van beton is, maar dat beton heel lang mee gaat en daardoor dus duurzaam is. 

Na deze tweede paneldiscussie ronde hield Annechin Bredenoord (Rector Magnificus van de Erasmus Universiteit Rotterdam) een korte toespraak via een video verbinding. 

De conferentie werd afgesloten door de ambassadeurs Luis Vassy en Pieter de Gooijer, waarbij de laatste het onderwerp aankondigde voor de volgende Erasmus-Descartes Conferentie (de twintigste), volgend jaar om deze tijd - in Parijs. Onderwerp zal dan zijn: de milieu aspecten van de luchtvaart.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ik vond het een buitengewoon interessante Studium Generale/Conferentie. Er is heel veel stof tot nadenken! 

De bijeenkomst van vandaag roept tegelijkertijd ook vragen op. Want het accent lag natuurlijk vandaag vooral op de bouwkundige oplossingen om de aarde te sparen. 

Er zijn natuurlijk ook andere aspecten die de aarde bedreigen en die niet vergeten mogen worden: er vindt een ongebreidelde ontbossing in het Amazone gebied plaats. En ook een massale houtkap op het Noordelijk Halfrond. Bossen in Azië worden platgebrand voor palmolieplantages (een regelrechte bedreiging van diersoorten!). De hele vervuilingsproblematiek, zoals plastic soep in de zeeën en oceanen. 

Dat is op de conferentie niet ter sprake gekomen. 

Ook voor de milieuaspecten moeten wij heel dringend een oplossing vinden. Het liefst, evenals de bouwkundige oplossingen, op korte termijn! Want platgebrande bospercelen en uitgeroeide dieren krijgen we niet meer terug!