VAKANTIE: EXCURSIEREIS NAAR HET GARDAMEER, 04 tot en met 13 september 2025. 

Van 04 tot en met 13 september 2025 nam ik deel aan een vakantie excursiereis van Bolderman/EffeWeg naar het Gardameer (Italië), met bezoeken aan Verona en Venetië en een tussenstop in Innsbruck op de terugweg.

Deze reis was de vierde die ik maakte met Bolderman/EffeWeg (Rügen met Siegfried, Toscane met René, Dresden met Marcel), ditmaal was Niels onze chauffeur/reisleider.

Om 05:05 uur haalde de ophaalbus me op bij Capelse Brug in Rotterdam. Dat betekende dat de taxi mij om 04.00 uur kwam ophalen (er reed op dit tijdtip nog geen openbaar vervoer) en dat ik om half drie op moest staan. Ik stapte om 20:00 uur de avond tevoren in bed om uitgerust op reis te gaan. 

Toen ik om vier uur bij Capelse Brug aan kwam, was ik niet eens de eerste. Er zat al een meneer te wachten! Hij vertelde mij dat hij was bang om te laat te komen! Herkenbaar! 

Het is weer gelukt: niet verslapen, alles bij me, het huis goed achter gelaten! Hi five!

De ophaalbus was mooi op tijd en stipt om 05:05 uur vertrokken wij naar Het Witte Huis in het plaatsje Zeeland in Noord-Brabant, waar alle ophaalbussen uit het hele land samenkwamen en vanwaar uiteindelijk alle bussen naar hun eigen vakantiebestemmingen vertrokken. 

Onderweg begon het licht te worden. We stopten even in Dordrecht, Gorinchem en Tiel om passagiers op te halen. En uiteindelijk doemde Het Witte Huis voor ons op. De koffie stond klaar en daarna konden we onze koffer naar de goede bus brengen.

Niels was ditmaal onze  chauffeur en reisleider. Om exact 08:00 uur reden we weg, richting het Gardameer, maar we zouden eerst vanavond nog een nachtje slapen in Zuid-Duitland. 

We reden heerlijk in onze ruime bus. Er was toilet aanwezig (alleen voor zéér hoge nood), koffie en drinken aan boord tegen scherpe prijsjes - we konden een knipkaart kopen. Het Limburgse gezin bood spontaan aan om in de bus koffie te zetten en rond te brengen voor wie koffie wilde. Wat gezellig, die Limburgse gastvrijheid! 

Na ongeveer twee uurtjes rijden kwamen wij bij een grote bruinkoolmijn in Duitsland. We waren zodanig mooi op reisschema dat we even konden uitstappen om op een uitzichtspunt te kijken in de groeve. Wat een enorm terrein! Er is sprake van dat het winnen van steenkool stopgezet wordt, maar gezien de huidige instabiele geo politieke situatie (oorlog in Oekraïne en energiecrisis), blijven de werkzaamheden voorlopig nog even bestaan.

En daarna was het weer snel instappen voor de volgende etappe. Lunch en middagstop bij  een 'Raststädte' langs de weg om even wat te eten en de benen te strekken. En 's avonds een overnachting in een gezellig hotelletje in Zuid-Duitsland. En daarna de tweede reisdag in de richting van onze bestemming, het Gardameer. We hadden vandaag de Alpenrit. Ik had mijn plaats geruild  met het Limburgse gezien, zodat ze bij elkaar konden zitten. Ik zat dus nu vooraan pal achter de chauffeur, dus ik bofte!

Het was inmiddels begonnen te regenen. Een onweersbui!

Het werd langzamerhand droog. Mysterieuze wolken hingen tussen de bergen.

De punt van een berg priemt door de wolken heen!

We gaan de Europabrücke over.

Wéér een bui! Opnieuw onweer met hoosregen!

We gaan de Brennerpas over: "Met de vlam in de pijp scheuren we door de Brennerpas . . . " (Liedje van Henk Wijngaard).

Chauffeur/reisleider Niels was zo aardig om een stukje van de oude Brennerpas over te gaan (zie hieronder).

In Stierzing hadden we een lange rust. Mooi stadje!

Eén van de groepsleden zette mij en pluche beer, Leitje, op de foto.

Leuke bankjes!

Het was inmiddels weer gaan regenen en onweren.

Een koninklijke 'struikelsteen'.

We zitten weer hoog en droog in de bus!

Maar oh, wat regende het ineens weer hard! De regen bleef hangen tussen de bergen!

Boven de vrachtwagen voor ons was een vliegtuig te zien!

Druppels op de ramen van de bus.

Na regen komt altijd zonneschijn! Blauwe lucht verscheen. De laatste wolken trokken weg.

In het dal zijn veel landbouw - druiven. Maar ook appels.

We naderden het Gardameer: het stond al op de borden!

Ja! Ja! Daar verscheen toch ECHT het Gardameer!

Bestemming bereikt!

Vanuit mijn hotelkamer zag ik de opbollende wolken geleidelijk helemaal verdwijnen.

Hotel Royal is een waar paradijsje! Zwembad . . . 

Na een lekker nachtje slapen gingen we de volgende dag op weg naar Verona. Op de heentocht zagen we een mooi stadje in de verte.

In Verona kwam ontmoetten we Marianne, een Nederlandse die al decennia in Italië woont. Zij gaf een rondleiding door Verona en vertelde heel veel over de stad. 

Verona staat op de Werelderfgoedlijst van de Unesco en ligt aan de rivider de Adige. De Romeinen zaten er al en hadden er een uitvalsbasis voor hun veldtochten naar het noorden - over de Alpen. 

Verona staat bekend om het groene pigment, de 'groene aarde' of tewel de 'terre verte'. Deze groene kleur werd (en wordt nog steeds wel) gebruikt voor fresco's. 

Rome en Verona zijn de Italiaanse steden met de meeste Romeinse gebouwen. Het Romeinse amfitheater in Verona is nog steeds heel actief in gebruik, o.a. voor opera's. Er is plaats voor 20.000 toeschouwers.

Bekend is ook de Porta Borsari, de stadspoort uit de eerste eeuw na Christus. Ook de Basiliek San Zeno en het Castel San Pietro (middeleeuws kasteel) zijn heel erg bekend. 

Het plein waar de Romeinse Arena aan ligt, is een prachtig plein waar iedereen relaxed rondwandelt en een plekje zoekt om even rustig te zitten. 

De Casa di Giulietta is het huis met het balkonnetje, bekend van de kus scène van Romeo en Julia uit het toneelstuk van Shakespeare. 

De rivier de Adige.

Een muziekbandje zorgt voor een aangename sfeer.

Marianne, onze lokale gids. Een Nederlandse die al decennia in Italië woont en die veel rondleidingen geeft in steden in Noord-Italië.

Mooie muurschildering.

Romeinse poort.

Mooie daktuin op één van de huizen in Verona.

Mooi renaissance huis.

Het oude Romeinse theater. Het is nog volop in gebruik. Veel opera's worden er opgevoerd. De akoestiek schijnt fantastisch te zijn.  

De Romeinen konden wel wat!

Ik herinner me de reis die ik in mijn tienertijd maakte met mijn ouders in Zuid-Frankrijk. Wij bezochten toen het Romeinse amfitheater van Arles. Die heeft ook zo'n prachtige acoustiek! 

Wijlen jazz corifee Duke Ellington trad toen op. Die combinatie van de moderne jazzmuziek en het oude Romeinse theater: wat was dat fantastisch! We waren zodanig onder de indruk dat we de volgende avond nóg een keertje naar Duke Ellington zijn geweest! Die ervaring vergeet je nooit meer in je leven! Zeker als je je beseft dat de legende Duke Ellington al heel lang niet meer onder ons is! Mijn ouders en ik kunnen zeggen dat wij hem meegemaakt hebben! Heerlijke herinnering!

Zie ik daar niet Romulus en Remus onder de wolf (stichters van de stad Rome) op de muur?

Het 'dakje' van Romeo & Julia. Shakespeare liet zijn hoofdpersonen hier hun kus geven. Grappig te weten dat Shakespeare zelf nooit in Verona is geweest!

Prachtige bloemborder tegen een gevel.

Mooie kleur heeft het huis!

Gezicht op Verona, staande op één van de bruggen van Verona.

Ik had nog wat tijd over. Chauffeur Niels had ons aangeraden om, als we tijd over hadden, ook nog even op de begraafplaats te gaan kijken. Dus ik ging even naar binnen. Een enorm terrein met graven doemde voor mij op. Alle graven stonden in de volle zon, heel dicht op elkaar; er waren bijna geen planten of bomen, behalve dan enkele cipressen zoals het hoort op Italiaanse kerkhoven. Indrukwekkend! Het deed mij denken aan de immense begraafplaatsen in New York als je van JFK airport met de bus naar Manhattan rijdt. Maar als je mij vraagt waar ik later wil komen te liggen, dan zou ik toch liever kiezen voor een begraafplaats zoals Hofwijk in Rotterdam, omringd door schaduwrijke bomen waarin vogels in het voorjaar zingen en waar een fontein vredig ruist en waar boeketten verse bloemen heerlijk ruiken op de strooiweide . . . 

Na het bezoek van de begraafplaats had ik nog even tijd om wat bloemen te fotograferen die gewoon langs de kant van de weg stonden.

Het was zaterdagavond. We gingen uit! Het Gardameer 'by night' in het plaatsje Lazize. Mooi stadje met een prachtig haventje en een kerk met toren.

In de kerk, de chiesa San Nicolo, zijn prachtige oude muurschilderingen.

Ik zie een kop van een wolf . . . 

De stadspoort van Lazize. En hieronder het kasteel dat nog in particulier bezit is (en dus niet te bezichtigen).

De volgende dag mochten wij uitslapen. Ik maakte van de gelegenheid gebruik om even het stadje Garda, waar ons hotel stond, te bekijken. Een mooi stadje met veel bloemen.

Een klein riviertje dat door het stadje stroomt.

Om half tien zitten we weer in de bus om te vertrekken naar het plaatsje Malcesine aan het Gardameer.

Een soort 'struikelsteen'.

Daar kwam onze boot aan die ons naar het plaatsje Limone bracht, aan de overkant. Dit stadje is vermoemd naar de citroenbomen die er staan.

Een diepe kloof in de berg.

Weer terug in Malcesine. Langs het haventje lopen we weer terug naar de plek waar onze bus staat.

Vanuit de bus hebben we een prachtig panorama op de bergen rondom het Gardameer.

Bootjes op het meer.

Met de bus reden we weer terug naar het hotel. Het uitzicht op de bergen en het meer was schitterend.

Eenzame roeier op het immense Gardameer!

In ons hotel hebben we lekker geslapen. De volgende dag: op naar Venetië!

Niels stalde de bus en wij gingen per 'vaporetto' de lacune over, richting centrum.

Venetië is een heel aparte stad! Alles ligt aan het water. Dus alles moet ook over het water vervoerd worden. Goederen die aankomen, komen binnen op een bepaalde plek. Een kleinere boot vervoert de artikelen verder over water naar de plek van bestemming. Ook het afval wordt per boot afgevoerd. De steegjes zijn soms heel erg smal. Marianne, die ook vandaag in Venetië onze ginds was, legde uit dat wij allemaal achter elkaar moesten lopen, als 'in ganzemars'. Want dan konden de pakketbezorgers en de boodschappen brengers er goed langs. Dit was één van de redenen dat wij 'oortjes' kregen om Marianne goed te verstaan (alleen werkten die oortjes bij mij niet vanwege mijn beide hoorapparaten, maar Marianne had een duidelijke stem; ik hoorde haar goed als ik mijn hoorapparaatjes wat harder zette). 

De stad moet natuurlijk ook drinkwater hebben. En drinkwater is per definitie ZOET water. Het zoute zeewater van de Adriatische zee is niet geschikt om te drinken. Er is daarom een uiterst ingenieus systeem bedacht om voor de stad zoet drinkwater te filteren. Dat gaat via putten (opslag) en stenen met gleufjes erin waar doorheen het regenwater sypelt. Het opgevangen regenwater komt in een soort bak (cisternen) met ondoordringbare klei. Marianne liet ons technische tekeningen ziet hoe die opvang geregeld wordt. Ingenieus! Net als in Nederland kampt Venetië af en toe met wateroverlast. Er is inmiddels al een soort waterkering gebouwd om minder last te hebben van het overtollige water. 

Venetië staat trouwens, net als Verona, op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. De stad is gebouwd op palen. Er zijn 118 eilandjes. De gondels die door de kanalen varen, zijn over de hele wereld bekend. 

Waterputten.

Op de foto boven zien we een straatsteen waardoorheen het regenwater sypelt. Dit zoete water wordt opgevangen in een soort put van ondoordringbare klei. 

Venentiaans huis.

Mooie inscriptie in een muur.

Venetië telt vele bruggetjes.

Gondels.

Venetië is bekend om de maskers. Als men aan maskers denkt, dan denkt men natuurlijk tegelijkertijd aan carnaval. Maar de maskers hebben voor de Venetianen een heel speciale betekenis, want als je een masker opzet, dan kan je jezelf als gelijke met een ander beschouwen. Je sociale status en je financiële positie doen er dan niet meer toe. Er zijn speciale maskermakers in Venetië. Dat is daar echt een ambacht. Wij hebben een maskerwinkel bezocht en we mochten foto's maken.

Vol trots liet het meisje haar pas gekregen maskertje aan ons zien.

Marianne troonde ons langs vele mooie en interessante plekjes. Het San Marcoplein en de Torre dell'Oroglio (1496-1499).

Het grote uurwerk in ROMEINSE cijfers. Het is één minuut voor twaalf!

Ding, dong, tingeleting! Het is één minuut NA twaalf!

De San Marco basiliek.

De Venetiaalse leeuw.

Lunchtijd! Pasta, pizza, salade . . . .

Voor mij salade bij de pasta (werd even later gebracht).

Smikkelen maar!

Een masker aan de muur in het restaurantje. 

Na de lunch gingen we een hele hoge brug over. Mijn reisgenoten hebben mij even geholpen om de bruggen over te gaan. Waarvoor heel veel dank!

Elena Lucrezia Cornaro Piscopia leefde in de zeventiende eeuw. Zij was de eerste vrouw die aan een universiteit studeerde, EN afstudeerde!

We stapten in de vaporetto voor een rondvaart langs de talrijke eilandjes van Venetië.

Rechts boven stijgt een vliegtuig op! (foto boven).

Het Arsenaal. De handen vormen het symbool van verbinding.

Er kwam een enorm gevaarte de Lagune opvaren. Geen idee was het was.

De boot zette ons af op de plek waar de bus vanmorgen niet verder kon. En wij stapten weer in de bus om naar het hotel in Garda terug te gaan.

Ik vond Venetië buitengewoon mooi! De stad heeft een enorme chique uitstraling en doet wat Oosters aan. Dat komt mede door de enorme koepel van de San Marco (ik waande me soms een beetje in Istanbul), maar ook door het feit dat ik een aantal keren oosterse bezoekers met een tulband op zag lopen. Door de ligging aan het water heeft de stad prachtige kleurschakeringen, wat de stad een romantische aanblik geeft. 

Na Venetië als hoogtepunt, kwam meteen het volgende hoogtepunt, want de volgende dag maakten wij een excursie naar de Dolomieten.

Ook hier veel druiven - en appelteelt.

We hadden even een stop bij Castel Belfort, een oude kasteelruïne. Deze regio is bloemrijk, dus er zijn ook veel bijen. In de weide voor het kasteel zijn bijenkasten waar een imker honing uit destilleert. 

We kwamen aan in Lago di Ledrone, een bergmeer vlakbij het Gardameer. Dit meer wordt wel als het mooiste bergmeer van Italië beschouwd. Door de mineralen uit de bergen ziet het meer groen.

Onze bus.

Leuk kunstwerk!

De tocht door de Dolomieten met zijn grillige, steile wanden en het groene bergmeer deden mij denken aan Lake Louise in de Canadese Rocky Mountains waar ik in de jaren 80 met mijn ouders op vakantie ben geweest. Lake Louise was ook zo mooi groen en de Canadese Rocky Mountains ook zo grillig en stijl!

We vervolgden onze excursie en kwamen aan in Riva, het meest noordelijke stadje aan het Gardameer.

Een oude, dikke plataan met een uitgebreid wortel netwerk!

Mooie inscriptie in een muur.

Tropische bui: als je vijf meter loopt, ben je al tot op het bot toe nat! We zouden naar het stadje Sirmione gaan en een boottochtje maken.

Maar het was veel te nat op überhaupt één stap buiten te zetten!

Bij aankomst in het haventje van Sirmione bleek dat het bootje vanwege het slechte weer die dag niet zou uitvaren. Het zou een open boot zijn geweest: geen doen met deze enorme druipregen en dreiging van onweer . . .  Levensgevaarlijk op open water! Ik was dus eigenlijk blij dat we met dit noodweer niet op het water gingen varen!

Maar wat nu? 

Even een alternatief bedenken. . . . 

Niels raadpleegde de weersvooruitzichten op zijn smartphone. Het slechte weer zou vanmiddag overgaan in een droge periode. 

Eh, even denken, hoor . . . Zullen we even naar een groot winkelcentrum gaan? Daar kunnen we dan een poosje schuilen en wellicht zou het straks inderdaad opklaren . . . 

 

Zo gezegd, zo gedaan. En zo belandden we dus in winkelcentrum Il Leone.

Na een paar uur shoppen in de Gardaanse 'Koopgoot' (een ervaring apart!) hield het gedruppel langzaam op en konden we toch nog naar Sirmione! Dan hebben we dat stadje in ieder geval gezien, want volgens Niels was die plek zeer de moeite waard om te bezichtigen. Het boottochtje verviel weliswaar (jammer, maar niets aan te doen!), maar we hadden in ieder geval eerder tijdens de reis al een mooi boottochtje op het Gardameer gemaakt, dus een echte ramp was het niet dat we vandaag niet met het bootje mee konden varen. En ik had intussen in het winkelcentrum een hoestdrankje kunnen kopen, want een verkoudheid had mij te pakken gekregen!

Eenmaal aangekomen in Sirmione legde Niels ons uit hoe wij vanuit de parkeerplaats waar de bus stond, moesten lopen naar het centrum.

In het stadje stond een mooi kasteel met een inpandig haventje. Heel chic!

In de muur van het kasteel een 'leone' - een Venetiaanse leeuw.

Een stoere postbode!

Catullus was een Romeinse schrijver die zich hier gevestigd had.

Het inpandige haventje van het kasteel.

Op een muur van een huis stond een cirkel met de namen van de lokale winden die voorkomen in het gebied van het Gardameer en de richting waaruit de winden waaien. Bijvoorbeeld: de sirocco: een zuidenwind.

De volgende dag gingen we naar Bardolino, één van de grootste markten aan het Gardameer. Het stadje zelf vond ik ook heel mooi!

De eenden poetsten zich op het strand.

Of deden een lekker tukje!

Aalscholvers in de verte.

De toeristen zouden later op de dag nog wel komen . . . 

Leitje en ik dronken caffè con latte bij café Catullus, onder aan de toren..

Weer een soort struikelsteen.

De volgende dag gingen we "op pelgrimstocht" naar de Madonna Della Corona", Spiazzi - in de bergen.

Beneden ligt het dal met de snelweg waar we de volgende dag zouden rijden om de thuisreis te aanvaarden.

Uitzicht vanaf Spiazzi op het Gardameer.

Op de weg terug naar het hotel stopten we nog even voor een fotostop bij een plataan die 'geboren werd' in 1470 (!). Het is de oudste plataan van Italië en heeft dus een hele geschiedenis achter de rug. De boom heeft vele generaties bomen overleefd. 

In de Hortus Botanicus Trompenburg in Rotterdam kom ik regelmatig en groet dan altijd even de oude plataan uit 1870. Ik dacht altijd dat dit een oude plataan is, maar in feite komt die 'net kijken' in vergelijking met de eeuwenoude plataan die wij hier in Italië tegenkwamen! 

De volgende morgen begonnen we aan de thuisreis en konden we vanaf de 'autostrada' nog even Spiazzi zien liggen, hoog in de bergen.

We reden verder door het mooie dal.

Een mooie burcht - kasteel hoog in de bergen, omgeven door mysterieuze wolken.

We kwamen aan in Oostenrijk en hadden een lange stop in Innsbruck om met name het 'gouden dakje' te bekijken, het bekendste icoon van de stad. 

Wat vond ik dit leuk! Het sloot ontzettend goed aan bij de reis die ik afgelopen voorjaar heb gemaakt in München (Alte Pinakothek en oude stad) en Salzburg (geboortehuis van Mozart).

In mijn tienerjaren ben ik met mijn ouders ook al eens in Innsbruck geweest en de stad heeft toen grote indruk op ons gemaakt.

Het Gouden Dakje in de verte en weer van dichtbij.

Mooie roze kerk!

En een mooie putdeksel.

Na Innsbruck hadden wij nog één stop, namelijk bij Maria Baach, een kerk/kloostergemeenschap bij een prachtig meer, omringd door bossen met wandelpaden. We konden hier heerlijke gevulde goulash soep eten, een specialiteit 'van het huis'. Het smaakte prima! Leitje vond het ook heel erg lekker! Maar ook de andere gerechten smaakten heel goed, hoorde ik van mijn reisgenoten.

De Duitse schrijver Goethe is hier ook geweest!

Na deze fijne laatste rust gingen we in één ruk door naar Nederland, waar we in het dorpje Zeeland ex aequo met een andere Boldermanbus als eerste aankwamen bij Het Witte Huis. We gingen nog lekker eten en na een uurtje namen we afscheid van elkaar. Iedereen zocht zijn terugbrengbus op en tegen half negen 's avonds waren Leitje en ik thuis, net voor donker! We werden thuis hartelijk ontvangen door de andere pluche beren!

Het was een heerlijke reis geweest! Heel veel gezien! Een leuke groep! Niemand ziek geweest! Niets ernstigs gebeurd - alleen de bus heeft een kras opgelopen doordat Niels onderweg schrok van een manoeuvre van automobilist tijdens wegwerkzaamheden. 

Na vijftig à zestig jaar ben ik weer eens terug geweest in Venetië en Innsbruck. Er is niets veranderd! Beide steden hebben hun grandeur en schoonheid geheel behouden! 

Dat heeft mij heel erg goed gedaan!

Iedere dag droeg Niels een leuk versje voor als wij 's morgens de bus inkwamen:  

"Begin de dag met een dansje.

Begin de dag met een lach.

Wie vrolijk is in de morgen,

Die lacht de hele dag!"

Iedereen was meteen in een goed humeur!

Dank aan Bolderman voor de mooie reis en dank aan Niels voor de goede zorgen!

Het was in één woord fantastisch!